شناسایی امواج گرمایی ایران

موج­های گرمایی از مهم‌ترین بلایای آب و هوایی بوده که هر سال پیامدهای زیست محیطی مخربی را در طبیعت به‌جای می‌گذارند. بر این اساس هدف اصلی این پژوهش شناسایی موج‌های گرمایی ایران و ویژگی­های آن‌ها مانند تداوم، شدت و فراوانی می‌باشد که در جهت نیل به آن از آمار روزانه­ی حداکثر دما مربوط به 663 ایستگاه هم دید و اقلیمی در قلمرو مورد مطالعه، طیّ دوره‌ی آماری1/1/1340 تا 29/12/1382 (15705 روز) استفاده گردیده است. سپس با استفاده از روش درون­یابی کریگینگ با یاخته­های 18×18 کیلومتر یک ماتریس 7187×15705 آماده شده که بر روی سطرها روزها و بر روی ستون­ها یاخته­ها قرار گرفته است. در گام بعدی با استفاده از شاخص فومیاکی ماتریس مورد نظر استاندارد­سازی و ماتریس انحراف دمای بهنجار ایران(NTD) شکل یافت. برای شناسایی موج­های گرمایی ایران، با استفاده از برنامه‌نویسی در محیط Matlab. روزهایی را که دست­کم 2 روز تداوم داشته و دمای آن  2+ انحراف معیار یا بالاتر از میانگین(NTD)  بود، به عنوان موج­ گرما تعریف شد. از ماتریسNTDایران 282 موج گرمای 2 تا 25روزه شناسایی و دسته‌بندی گردید. این موج­ها از کم‌تداوم­ترین موج 2 روزه تا فراگیرترین موج 25 روزه  در دوره‌ی گرم و سرد گروه‌بندی و تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد که موج­های گرمایی کوتاه رخداد بیشتری داشته ‌است و تعداد امواج گرمایی پرتداوم کمتر رخ داده ‌است. پایان زمستان و روزهای نخستین پاییز موج‌های گرمایی بیشتر و فراوان­تر می‌باشد، این هنگام‌ها با گذار دوره‌ی سرد به گرم و گرم به سرد، همزمان است. موج‌های با تداوم بیشتر کم رخداد بوده ولی درصد بیشتری از مساحت ایران را در برگرفته‌اند و موج‌های کوتاه پررخداد بوده و در گستره‌ی کمتری از ایران اتفاق افتاده‌اند. در شمال و شمال غرب، مرکز ایران و سواحل جنوب رخداد موج گرما بیشتر بوده است. همچنین امواج گرم در دوره‌ی آماری روند افزایشی داشته و در سال­های اخیر، پررخدادتر بوده‌اند.